حمل و نقل چند وجهی

تاریخچه

فرایند حمل ترکیبی در واقع ریشه در انقلاب حمل کانتینری دارد که با توسعه کشتی‌های RO-RO، شناورهای چندمنظوره و حمل کامیون‌ها در این شناورها، به عنوان پل ارتباط خشکی به دریا و برعکس ایجاد شد.

استفاده از کانیترها شرایط را برای انتقال محموله از یک روش حمل به روش های دیگر حمل و نقل فراهم نمود، ضمن آنکه کانتینر ابزاری را فـراهم کرد که به وسیله آن می‌توان محموله را به وسیله همه شیوههای حمل جا به جـا نمـود.

در دهه 1950 ارسال کنندگان کالا شروع به استفاده از کانتینرها کردند، کانتینر ابزاری به شمار می‌آمد که مزیت‌های اقتصادی و عملیاتی ویژه‌ای را برای ارسال کنندگان محموله‌ها تامین می‌کرد. ورود کانتینر به سیستم حمل ونقل باعث شد تا فرایند حمل محموله‌ها به سطح بالایی از استاندارد برسد.

علاوه‌براین دست اندرکاران این فرایند توانستند از عهده بسیاری از مشکلات فنی مربوط به انتقال کالاها با کشتی یا سایر وسایل نقلیه بربیایند.

در حال حاضر ترکیب حمل و نقل که تحت عنوان حمل ترکیبی ( حمل و نقل چند وجهی ) شناخته می‌شود، یکی از مرسوم‌ترین روش‌های حمل و نقل بین المللی می‌باشد.

تفاوت حمل و نقل چند وجهی با حمل بین مدلی

جابجایی کالا ( در یک واحد بارگیری یا یک وسیله نقلیه ) با روش‌های حمل متوالی بدون جابجایی خود کالا هنگام تغییر حالت را حمل بین مدلی می‌نامند. لازم ذکر است که وسیله نقلیه می‌تواند یک وسیله نقلیه جاده‌ای یا ریلی یا یک کشتی باشد.

بزرگترین تفاوت حمل و نقل چندوجهی و بین مدلی، در بارگیری مجدد و توزیع یا عدم توزیع کالاها در هنگام انتقال از یک روش حمل و نقل به روش دیگر است. اگر حمل و نقل با چندین وسیله نقلیه انجام شود اما بدون باز شدن کانتینر باشد، آن را بین مدلی یا (Intermodal) می‌نامند، از طرف دیگر اگر کانتینر باز شود و محتویات موجود در کانتینر تخلیه و بارگیری مجدد شود، سپس با حالت حمل و نقل دیگری منتقل شوند، حمل و نقل چندوجهی یا ترکیبی نامیده می‌شود.

حمل دریایی یکی از مرسوم‌ترین روش های حمل و نقل بین المللی می‌باشد که در ترکیب حمل و نقل جایگاه خاصی دارد و یکی از مهمترین مسیرهای ارتباطی در حمل و نقل چند وجهی می‌باشد.

عوامل موثر بر هزینه حمل و نقل ترکیبی

هزینه حمل و نقل ترکیبی، به وابستگی به عوامل مختلفی مانند مسافت، حمل و نقل از روی زمین، دریا، هوا، نوع بار، وزن بار، اندازه بار، نوع وسیله نقلیه، سرعت حرکت و… تعیین می‌شود.

عوامل دیگری مانند هزینه بنزین و گازوئیل، هزینه نگهداری و تعمیرات وسایل نقلیه، هزینه بسته‌بندی بار، هزینه بارگیری و تخلیه بار، هزینه بیمه و حقوق کارکنان نیز در هزینه حمل و نقل ترکیبی تأثیرگذار هستند.

حمل و نقل ترکیبی روشی از حمل و نقل بار است که انواع مختلف حمل و نقل را در یک محموله ترکیب می کند و هدف آن حمل و نقل درب به درب بهینه است. این سیستم حمل و نقل با جابجایی واحد بارگیری (کانتینرها) از یک روش حمل و نقل به دیگری (کامیون، ریل و کشتی)، سعی می کند از هر روش حمل و نقلی بهترین بهره را ببرد.