اینکوترمز یا اصطلاحات تجاری بین‌المللی (International Commercial Terms) شامل مجموعه‌ی از پیش تعریف شده‌ای از اصطلاحات تجاری است که توسط اتاق بازرگانی بین‌المللی در رابطه با قوانین تجاری بین‌المللی منتشر می‌شود.
قواعد اینکوترمز چه مواردی را شامل می‌شوند؟
موضوعات اصلی مورد بحث در قواعد اینکوترمز بسیار گسترده هستند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به هزینه‌ها، تعهدات قراردادی و ریسک‌ها اشاره کرد.
به طور کلی، قواعد اینکوترمز شامل مباحث زیر می‌باشند:
حدود مسئولیت طرفین را تعیین می‌کنند؛
هزینه‌های هر دو طرف قرارداد را تعیین می‌کنند؛
ریسک‌های محتمل تجاری موجود بین خریدار و فروشنده را مشخص می‌نمایند؛ و
از بروز اختلافات ناشی از تفسیر نادرست اصطلاحات بکار رفته در قراردادهای تجاری جلوگیری می‌نمایند.
اصطلاحات تعریف شده در اینکوترمز
برخی از اصطلاحات در اینکوترمز معنای متفاوتی دارند. اصطلاحات اینکوترمز به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
- اصطلاحات اینکوترمز مناسب برای انواع روش‌های حمل
- اصطلاحات اینکوترمز مناسب باربری دریایی و کشتیرانی
در ادامه پیش از معرفی اصطلاحات اینکوترمز مناسب برای انواع روش‌های حمل مخصوصا حمل و نقل دریایی، به معرفی مفاهیم کلی بسیار مهم در آن می‌پردازیم. بعضی از مهم‌ترین اصطلاحات اینکوترمز شامل موارد زیر می‌شود:
- Delivery: یا تحویل، نقطه‌ای در معامله است که ریسک از بین رفتن یا آسیب کالاها از فروشنده به خریدار منتقل می‌شود.
- Arrival: یا تحویل، نقطه‌ای که در آن هزینه حمل پرداخت می‌شود.
- Free: فروشنده متعهد می‌شود که کالاها را به نقطه‌ای برساند که از آنجا مورد حمل و نقل قرار گیرند.
- Carrier: هر فردی که در قرارداد حمل و نقل، وظیفه حمل و نقل با قطار، جاده، هوا، دریا، رودخانه یا ترکیبی از این روش‌ها را بر عهده می‌گیرد.
- Freight Forwarder: شرکتی که قرارداد باربری بسته یا در آن مشارکت می‌کند.
- Terminal: هر محل سرپوشیده یا غیر سرپوشیده مثل انبار، پارکینگ، گاراژ کانتینرها یا ترمینال بار جاده‌ای، ریلی، یا هوایی.
- To clear for export: دریافت گواهی ترخیص صادراتی بار و گرفتن جواز صادرات.
عدم استفاده از اینکوترمز چه معایبی دارد؟
هر تاجر یا بازرگانی باید هر ساله خود را با تغییرات موجود در قواعد اینکوترمز به‌روز کند. در واقع، این قواعد در وهله‌ی نخست به نفع خود تاجر تنظیم شده‌اند و به او کمک می‌کنند تا به روش راحت‌تر، امن‌تر و با کمترین میزان اختلاف نظر با تجار کشورهای دیگر تجارت کنند. عدم داشتن آگاهی درست از این قواعد می‌تواند منجر به اتلاف وقت و انرژی و همچنین زیان‌های مالی بسیار زیادی در زمینه‌های مختلف از جمله واردات کالا شود.
عدم استفاده از قواعد اینکوترمز می‌تواند مشکلاتی را نیز در مسئله‌ی تحویل بار به وجود آورد. در این قوانین، تعهد فروشنده در قبال زمان و شرایط تحویل کالا مشخص می‌شوند. در نتیجه، بارگانان می‌توانند با مراجعه به این بخش از قوانین متوجه شوند که چه زمانی قادر به دریافت خسارت از فروشنده هستند.
با این وجود، اینکوترمز دارای محدودیت‌هایی نیز می‌باشد که شناخت آن‌ها در استفاده‌ی درست از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. اول از همه باید به یاد داشته باشید که اینکوترمز تنها بخشی از قرارداد تجارت بین المللی محسوب می‌شود. از مهم‌ترین محدودیت‌های قواعد اینکوترمز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عدم اشاره به مبلغ پرداخت شده و یا روش‌های پرداخت مورد استفاده در معاملات
- عدم صرف نظر کردن از قوانین رسمی و اجباری
- عدم اشاره کردن به انتقال مالکیت کالاها، نقض قراردادها و مسئولیت محصول (به عبارت دیگر، عدم اشاره به نوع مالکیت)
- نمی‌توان این اصطلاحات را به جای قرارداد رسمی بین دو طرف قرارداد بکار برد.
- مسئولیت بیمه کالا در هیچ‌یک از اصطلاحات اینکوترمز به جز گروه C مشخص نشده است. در نتیجه، طرفین قرارداد حتماً باید به صورت جداگانه به این موضوع پرداخت شود.
